Theater Na de Dam: Wittgenstein 2. Aan de taal ligt het niet

In 1923 komt de Weense Kring bijeen. Tegen de achtergrond van antidemocratische ontwrichting en demagogische dreiging – datzelfde jaar doen de nazi's hun eerste greep naar de macht – probeert deze groep denkers de taal terug te brengen tot de essentie, te ontdoen van onduidelijkheid, valse logica en demagogisch misbruik. Taal moet helder, redelijk en zo wetenschappelijk mogelijk zijn. Als de taal helder is, zal het denken ook helder verlopen, denken ze. Iets wat die tijd wel kon gebruiken.

Ze gaan zo op in hun ideeën dat ze zich loszingen van de realiteit. Hun idealisme maakt hen blind voor de gevaren van hun tijd. Uiteindelijk staan ook zij met lege handen tegenover de overrompelende wijze waarop het populisme met taal als wapen de massa meekrijgt. Terwijl ze de taal en de ware betrekking op de wereld willen redden, zien ze niet hoe het nazisme bezig is de democratie tot op het bot te vernietigen. Aan de taal ligt het niet. Die is logisch. Die is duidelijk. Aan de taal kan het niet liggen.

In 2020 kwam theatermaker Bo Tarenskeen op het krankzinnige doch overzichtelijke idee om een elfdelige theaterreeks te maken over de logicus Ludwig Wittgenstein en zijn invloed op de wereld. Het eerste deel ging in 2021 in première. Na een uitverkochte tournee had deze een eveneens uitverkochte reprise in 2023.

Wittgenstein 1 gaf context aan Wittgensteins denken met een schets van zijn leven, zijn geestdriftig zoeken naar helderheid, logisch en ethisch. Wittgenstein 2 waagt zich aan een gevaarlijke analogie met onze tijd. Een wrang–komische voorstelling met vier spelers, over hoe het denken in zijn streven naar helderheid en waarheid zich loszingt van de realiteit.

Theater Na de Dam

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei om 21.00 uur zetten theatermakers en artiesten in heel Nederland zich in om deze dag van extra betekenis te voorzien. Elk jaar spelen gelijktijdig meer dan honderddertig voorstellingen die ieder op hun eigen manier betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog.

Door de unieke kracht van theater wil Theater Na de Dam de onbekende en onvertelde verhalen van de Tweede Wereldoorlog herdenken, overbrengen en tastbaar maken. De herdenking van en reflectie op onze gedeelde geschiedenis zorgt voor een meer samenhangende en empathische samenleving.

Door de activiteiten van Theater Na de Dam zullen huidige en toekomstige generaties worden verrijkt met instrumenten om waakzamere, kritischere en veerkrachtigere burgers te worden die proactief zijn in het bestrijden van ongelijkheden, geweld en discriminatie.