Interview: Ira Brand over Commitment Phobe

Weet waar je staat, weet wat je wilt en neem een standpunt in. Maar, wat als je iets gewoon niet zeker weet?

Met Commitment Phobe presenteert Ira Brand een fysieke verkenning van twijfel in een wereld die waarde hecht aan zekerheid. De voorstelling gaat in première bij Frascati op donderdag 20 april. Wij spraken Ira over het maken van deze voorstelling als een 'person of doubt'.

Hi Ira, waarom wilde je een voorstelling maken over twijfel?

Ik beschrijf mezelf geregeld als ‘a person of doubt’ (slechts deels als grapje). Iemand die vaak vragen stelt, onzeker is en worstelt om een duidelijk standpunt in te nemen. Dit is voor een deel een persoonlijke eigenschap, maar het is ook iets relationeels, dat versterkt wordt door interacties met anderen. En twijfel is op sociaal en politiek gebied een interessant gegeven: we leven in een samenleving die ons leert dat het heel belangrijk is om zeker te zijn van je zaak, een duidelijke mening te hebben en je hierover uit te spreken. 

Ik merk dat het laten zien van twijfel en onzekerheid juist vaak geproblematiseerd wordt. Dáárom wilde ik deze voorstelling maken: om de spanning rondom onzekerheid te onderzoeken, te leren begrijpen en om vervolgens te kijken hoe we comfortabeler kunnen zijn rondom twijfel.

Daarnaast is de titel, Commitment Phobe, een beetje met een knipoog: wil ik met deze voorstelling een ode brengen aan de twijfel, of ben ik eigenlijk gewoon bang voor commitment?

Hoe vertaal je deze vragen en gedachten over twijfel naar een fysieke performance? 

Vanaf het begin voelde ik een sterke drang om de performers, Tiana Hemlock-Yensen en mijzelf, iets te laten bouwen. Ik hou er erg van om mensen ergens iets te zien bouwen op het podium.

Op een gegeven moment kwam ik op het idee om een soort kettingreactiemachine te maken. Dit voelde als de logische keuze, juist omdat zo'n machine grotendeels afhankelijk is van een duidelijk plan en het maken van keuzes om tot iets te komen dat ook echt werkt. Maar tegelijkertijd is het hele maakproces ook ongelofelijk onvoorspelbaar en is de uitkomst onzeker. 

Door welke andere makers heb je je laten inspireren?

Ik heb me erg laten inspireren door het boek Tomorrow Sex Will Be Good Again van Katherine Angel, over verlangen binnen een cultuur van consent. Zij schrijft voornamelijk over consent binnen seksuele relaties, maar je kunt dit breder trekken; in veel alledaagse situaties wordt continu van ons verwacht dat we precies weten wie we zijn en wat we willen. 

Een ander boek dat me inspireerde is Maggie Nelson’s The Art of Cruelty. Ze schrijft hierin onder andere over het plezier (en de noodzaak!) van ambiguïteit in kunst en andere ervaringen die zich ervan weerhouden om ons een makkelijke oplossing of duidelijke betekenis te geven. 

In 2020 presenteerde je een vooronderzoek onder dezelfde naam tijdens Fraslab. Hoe heeft dit werk zich ontwikkeld tot de Commitment Phobe van nu? 

In 2020 hield ik me bezig met het maken van ‘live collages’- de Fraslab performance eindigde met het uit elkaar halen van alle meubels en voorwerpen op het podium, met het idee om hier vervolgens iets nieuws mee te bouwen.

Het collage-aspect, samen met het de- en reconstrueren van de wereld om ons heen, is vervolgens doorontwikkeld tot een andere voorstelling die vorig jaar in première ging bij Festival Cement, like the party has been cancelled. De ‘live collages’ zijn geen onderdeel meer van onze huidige voorstelling, maar het bouwen en hergebruiken van materiaal om hier vervolgens iets nieuws van te maken komt volledig terug de vorm van het bouwen van de machine.

Wat heb je geleerd van het maakproces tot nu toe? 

Ik ben er achter gekomen dat ik bij elke stap in het maakproces alsnog tegen binaire tegenstellingen aanloop, die diep verankerd zitten in mijn eigen gedachten en in onze cultuur. Zelfs als ik over mijn werk praat of schrijf merk ik dat ik vastloop in een web van tegenpolen: Ik staat tegenover de wereld. Hoe jij bent staat tegenover hoe ik ben. Ik heb moeten leren om verder te kijken dan ‘precies’ versus 'ambigu’, ‘zeker’ versus ‘onzeker’: iets kan óók beiden zijn.

Wat moeten mensen weten voordat ze de voorstelling bezoeken? 

Kom naar onze voorstelling! Het is een ode aan twijfel, maar tegelijkertijd ook weer niet.

Oh, en er zit een kettingreactiemachine in.

Mijn volgende voorstelling zal gaan over vissen.

Na de internationale première en speelreeks bij Frascati is Commitment Phobe onder andere te zien in London (The Yard Theatre, NOW Festival) en Antwerpen (Monty).

Credits

Gemaakt en geschreven door Ira Brand performers Ira Brand and Tiana Hemlock-Yensen scenografie en lichtontwerp Paul Boereboom geluidsontwerp Thomas van den Berg dramaturgie Marta Keil eindregie Abigail Conway campagnebeeld Lisa Schamlé in coproductie met wpZimmer, C-Takt, Festival Cement, The Yard Theatre