Stemmen uit Beton #2 Het Balkonkoor

In deze residentie in april/mei 2020 werken Timo & Naomi op afstand. Ze bellen de bewoners op die ze in het najaar hebben leren kennen en herschrijven samen met hen de tekst van het eerste couplet van het Dies Irae. Ze schrappen ‘David en de Sibillen’ en vervangen ‘het schaamrood op de zondige wangen’ door het gezonde blozen van de zingende mens. Ze buigen zich over de vraag wat er ‘uit de as’ moet ‘herrijzen’. In het klassieke Dies Irae wordt vergeving gevraagd aan God, aan ‘een (hogere) ander’. Het houdt een machteloze afhankelijkheid in stand, een ongekozen afhankelijkheid. Met dit nieuwe Dies Irae willen Timo & Naomi samen met de bewoners van Groeneveen een beweging maken naar zelfbeschikking, bewustzijn en verantwoordelijkheidszin; naar zelf gekozen afhankelijkheid. “We doen het samen”, horen ze elke dag op het nieuws. “We redden het alleen, als we het allemaal, alle 17 miljoen, samen doen.” 

Een balkonkoor zingt de wereld toe 
In Stemmen uit Beton#2: Het Balkonkoor wordt het eerste couplet gezongen. Op afstand: het eerste couplet wordt gescandeerd vanaf de balkons. Er worden brieven gepost met de herschreven tekst. Er wordt een week lang geoefend vanuit de tuin, vanuit de veiligheid van een eigen balkon. In dit eerste couplet wordt de vraag gesteld welke systemen ons (on)bewust benauwen, welke (heilige) huisjes we willen verbranden. In deze tijd van stilstand ligt een kans ons te verbinden, om iets te veranderen. De dag van ‘woede’ is vandaag : het Dies Irae verbindt het wakkerschudden van het protestlied met het samenkomen in het samen zingen. Er wordt gerepeteerd met de gedachte: in volle longen zit het leven. Dit couplet is een ode aan onbevreesd inademen, aan vertrouwen, aan elkaar wakker schudden uit de sluimerstand, aan de wake-up call en de hoop, de visie, aan de droom. Een ode aan het blozen en aan het menselijke vuur.

Samen met bewoners herschrijven Timo & Naomi de tekst naar het nu en stellen zich de vraag hoe de thema’s uit deze eeuwenoude tekst zich tot de wereld van vandaag verhouden: schaamte, oordeel, vergeving, hoop, protest, kracht, woede, droom. Ze maken van het Dies Irae een protestlied waarin iedereen zich kan verbinden. In dit Dies Irae klinken de verschillen en wordt er geluisterd naar alle stemmen. Zoals in elke gemeenschap, zijn het stemmen die botsen en niet altijd in harmonie zijn. Ze krijgen allemaal een plek. In één lied. 

Dit Groeneveense Dies Irae gaat over de kracht van zelfbeschikking en is een pleidooi voor het recht op eigen verantwoordelijkheid — voor iedereen, voor elk mens. Het is het protestlied van Groeneveen, met de thema’s uit de klassieke tekst als leidraad, de gesprekken met de bewoners als sturing, en de wereld als spiegel.